دائرة المعارف معنویت راستین
مطالب مرتبط
قلمرو و گستره حضور و عمل شیطان
شیطان با قابلیت جسمی که دارد، قلمرو و گسترده حضور و عملش مورد بحث و مناقشه بوده 
است. عده‌ای برای شیطان، بیشتر از آن چیزی که او توانایی دارد توانمندش می‌دانند و برای او قدرت بس عظیم قائلند که قادر به هر کاری است. عده‌ای برای شیطان، نازل‌ترین قدرت و توانمندی هم قائل نیستند.[۱] اما حقیقت آن است که نه شیطان قادر به هر کاری است و بدون محدودیت می‌تواند هر اقدامی که بخواهد انجام دهد. و نه بیکار نشسته و هیچ یک از مصائب و بدبختی‌های انسان متوجه او نیست. شیطان تمام توانش را، به کمک جنودش، به کار بسته است تا اوامر الهی اجرا نشود و نواهی خداوندی به وقوع بپیوندد. بسیاری از گرفتاری‌های دینی و دنیایی که انسان به آن مبتلا می‌گردد، شیطان در آن مدخلیت دارد. یا با وسوسه و زینت دادن، یا با عجب و بزرگ‌نمایی عمل نیک، یا با… . می‌توان قلمرو و گسترده حضور و اقدام شیطان را این گونه بر شمرد:
۱ـ قلمرو عمل شیطان در عالم خلق (دنیا) است نه امر.
۲ـ حضور شیطان در محدوده خیال (اندیشه) است نه جسم.
۳ـ گستره عمل شیطان در حیطه تشریع است نه تکوین.[۲]
۴ـ شیطان ناتوان در حلول و تسخیر تن آدمی است.
۵ـ شیطان ناتوان در وسوسه مخلَصین است.[۳]
۶ـ شیطان القاء کننده توهم، ترس، فقر، فحشا… است.[۴]
۷ـ فراخوان شیطان، تنها به واسطه نجوا کردن و زینت دادن است.[۵]
ادامه مبحث در کتاب «سایه باوران» تألیف حجه الاسلام دکتر دریاکناری
[۱] ویژگی های شیطان از منظر دین اسلام (با نظر به خلقت آدم).
۱ـ دو نوع مخالفت: قبل از علم (ملائکه) که ندامت به همراه دارد؛ و بعد از علم (ابلیس) که شقاوت به همراه دارد. ۲ـ خدا هر کسی را با ابزار کار و یا انسش امتحان می‌کند. ۳ـ ایمان شیطان مطلق و محض نبود بلکه مقید و مشروط بود. ۴ـ خداوند آن گونه که می‌خواهد عبادت مخلوق را می‌پسندد و از او قبول می‌کند. ۵ـ دشمن گیری شیطان از وظایف دینی مسلمان است. ۶ـ شیطان قابل رؤیت نیست ولی همگان را می‌بیند. ۷ـ باید پر کاری را از شیطان فرا گرفت. ۸ـ شیاطین خواهر یکدیگرند و مومنین برادر یکدیگر.
[۲] سوره کهف، آیه ۵۱.
[۳] سوره ص، آیات ۸۲ و ۸۳.
[۴] سوره آل عمران، آیه ۱۷۵.
[۵] سوره انعام، ۴۳، انفال، ۴۸، نحل، ۶۳، نمل، ۲۴، عنکبوت، ۳۸، محمد، آیه ۲۵.
CP Plugins